Scepticisme, wat is het?

scep·ti·cis·me
1.richting in de wijsbegeerte die de menselijke geest als van nature onbekwaam beschouwt om iets met zekerheid te weten.
2. het twijfelen aangaande een bepaalde zaak.
synoniem: twijfelzucht
(Van Dale, Groot woordenboek van de Nederlandse taal, 14e,editie, 2005)De grote Winklerprins encyclopedie, deel20 achtste druk, 1981 geeft scepticisme aan als zijnde de neiging en richting in het denken die aanzet alle zekerheid inzake waarheid en kennis, waarde en geldigheid te betwijfelen.

Achtergrond en relevantie van Scepticisme:
Het filosofisch scepticisme is de filosofische stroming die stelt dat de menselijke geest van nature onbekwaam is om iets met zekerheid te weten. De basis van dit scepticisme wordt gevonden bij de klassieke filosoof Pyrrho van Ellis (360 – 275 v. Chr.). Deze stelde dat onze premissen zijn gebaseerd op andere premissen waardoor we niets zeker kunnen weten. Hierdoor dient de betrouwbaarheid van alles in twijfel getrokken te worden, zodat onze oordelen voortdurend gereflecteerd dienen te worden. Door te twijfelen maak je jezelf gevoelig voor nieuwe indrukken, je wordt alerter en je bent beter in staat om in te spelen op de dingen die gebeuren. De twijfel maakt dat we beter in staat zijn om signalen uit onze omgeving op te pikken, om te leren van waarnemingen. Twijfel is ook een creatieve kracht: door vraagtekens te zetten bij ingeslepen denk- en handelwijzen kunnen we door de verstarring die daar heerst heen breken en ons toegang verschaffen tot nieuwe mogelijkheden.

David Hume beargumenteerde dat een groot gedeelte van de claims van kennis te herleiden is tot gewoonte of gebruiken die niet middels zintuiglijke ondervinding getoetst zijn. Vanuit dit standpunt beargumenteerde Hume scepticisme. Hierbij werd de oplossing van zintuiglijke toetsing geopperd. Helaas is het zo dat onze zintuigen en ons verstand er zo vaak naast grijpen dat moeilijk vol te houden is dat we met zulke gebrekkige werktuigen een werkelijk beeld van de wereld kunt krijgen. Verder is het niet fysieke (de metafysica) niet te meten middels alleen zintuiglijke waarneming. Dus als de mens zal streven naar zekere kennis over de werkelijkheid dan komt de mens met het zintuiglijke en de reden er niet uit.

Immanuel Kant komt met de oplossing voor dit probleem, die oplossing komt er op neer dat men op basis van geloof uitgangspunten kiest (dogma´s). Deze neemt men voor waar aan, waarna middels gematigde scepsis verder gegaan kan worden om een werkbare werkelijkheid te krijgen. Dit houdt in een werkelijkheid waar besluiten genomen kunnen worden, waar de kennis aangescherpt wordt door waakzaamheid middels scepticisme.

In Godsdienstopvattingen geeft Hume aan dat God niet direct bewezen zou kunnen worden, maar anderzijds stelt hij dat het onhoudbaar is dat de aard van het heelal tot een Goddelijke schepper concludeert. (Grote Winklerprins encyclopedie, deel11 achtste druk, 1981)

Deze website hanteert een scepticisme dat gebaseerd is op de essentie van het theïsme: ´God lief hebben boven al met heel uw hart ziel en verstand´ en ´uw naaste als u zelve´ (De Bijbel, Marcus 12 vers 30-31Lucas10 vers 29-37Mattheus 22 vers 37-39). De mens dient alles te beproeven, het goede te behouden en zich te onthouden van al het kwaad. (1Tessalonicenzen 5 vers21-22). Vanuit deze uitgangspositie dient men te leven en dus ook sceptisch te zijn.

One comment on “Scepticisme, wat is het?

  1. Jan Willem Molenaar.

    Beste,
    Ik lees met veel intresse je site. Jammer dat niet duidelijk is wie er achter de website zit. Ik volg het eerste jaar filosofie aan de HGU in Utrecht. Wij zijn nu bezig met godsdienst filosofie.
    Ik zag de godsdienst opvattingen van Hume, ik snap de uitspraak niet goed. Het woord “anderzijds” geeft aan een verschil, maar ik zie in beide een “ontkenning” God staan………………..

    Compliment voor de site en de wijze van laagdrempelige reactie mogelijkheid.

    Jan Willem

Leave a reply

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.